Maison de Verre

Το Maison de Verre στο Παρίσι, των Pierre Chareau και Bernhard Bijvoet είναι ο’τι πιο πρωτοποριακό είχε να δείξει ο εικοστός αιώνας σε υλικά και την σωστή τους χρήση (σίδερο, υαλότουβλα, γυαλί, πλακάκια). Ήταν το αποκορύφωμα σειράς πειραματισμών των Ολλανδών αρχιτεκτόνων των αρχών του εικοστού αιώνα.

Ο P.Chareau αρχιτέκτονας και σχεδιαστής επίπλων δραστηριοποιείται στο Παρίσι στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. 

Συμμετέχει στον «Ένωση των Μοντέρνων καλλιτεχνών» που ιδρύεται το 1929 στο Παρίσι, στην οποία εκτός πολλών άλλων συμμετέχει και η Charlotte Periand, η γνωστή συνεργάτης του le Corbusier στο σχεδιασμό των επίπλων του. Μετέχει στο 1ο Ciam (Διεθνή Συνέδρια Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής) ως εκπρόσωπος της γαλλικής ομάδας μαζί με τον Le Corbusier και τον Α.Lurcat. Κι αυτό μάλιστα αν σκεφτούμε ότι ο P.Chareau και σαν νοοτροπία αλλά και σαν εκπαίδευση και παιδεία, ασχολήθηκε περισσότερο με «εσωτερικούς χώρους» παρά με το «εξωτερικό των κτηρίων».

Είναι παράξενο ότι το κτήριο είναι κτισμένο μεταξύ 1927-1931 δηλαδή πριν από 80 χρόνια και έχει ακόμα τη δύναμη να ασκεί τόση γοητεία στη φαντασία μας. Ίσως γιατί επιτρέπει αυτή τη διάχυση του χώρου και του φωτός και τις ευρηματικές μεταμορφώσεις τους.
Είναι μια προσθήκη σ’ ένα υπάρχον κτήριο, του οποίου το κύριο υλικό που διαμορφώνει τις προσόψεις του είναι όπως ήδη σημειώθηκε το γυαλότουβλο!

Παρόμοιες κατασκευές σε μικρότερες όμως επιφάνειες είχαν χρησιμοποιήσει πριν από τον P. Chareau, οι αρχιτέκτονες Hoffmann στο Palais Stoclet (1905) στις Βρυξέλες, Mackintosch στη Σχολή Καλών Τεχνών στη Γλασκώβη (1907) κι ακόμα ο Loos στο μαγαζί της Michaelplatz (1910). Σημειώνω ότι όταν στα χρόνια του ’20 που ο A.Loos έζησε στο Παρίσι αναπτύχθηκε ανάμεσα σε εκείνον και τον P.Chareau μια θερμή φιλία.

Ο P.Chareau «ολοκληρώνει» ουσιαστικά τα έργα του, ενσωματώνοντας σ’ αυτά όλα τα στοιχεία χρήσης, έπιπλα και αντικείμενα. Αντιμετωπίζοντάς τα κανείς δεν ξέρει που τελειώνει η αρχιτεκτονική και πού αρχίζει η γλυπτική ή η επιπλοποιία.

Η αρχιτεκτονική του προκαλεί το χάδι. Το έργο του εκτείνεται στην επικράτεια της αφής σε όλη της τη μεγαλοσύνη. Ίσως για το λόγο αυτό θα μπορούσε κανείς να πει ότι η αρχιτεκτονική του ερμηνεύει τη μυστηριώδη φράση του Ούγκο Χόφμανσταλ ότι «το βάθος βρίσκεται στην επιφάνεια».

Αυτό, βέβαια, που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι και η τόλμη των ιδιοκτητών που αποδέχτηκαν ο εξωτερικός τοίχος του σπιτιού τους να κατασκευαστεί από γυαλότουβλα, ένα υλικό που είχε έως τότε ελάχιστα χρησιμοποιηθεί.